10ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης

YΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

10ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΟΥ 21ου ΑΙΩΝΑ
7 - 16 Mαρτίου 2008

Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης - Εικόνες του 21ου Αιώνα ξεκίνησε την πορεία του το Μάρτιο του 1999, ως δυναμική εκδήλωση του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, στο κατώφλι της νέας χιλιετίας και εν τω μέσω θεμελιακών αλλαγών τόσο στην κοινωνία της πληροφορίας, όσο και στον παγκόσμιο κοινωνικό στίβο. Από τη μια η ραγδαία ανάπτυξη της ψηφιακής τεχνολογίας, με όλα όσα αυτή συνεπάγεται για την καλλιτεχνική έκφραση αλλά και την επικοινωνία -ενημέρωση, και από την άλλη τα «επείγοντα», πολυδιάστατα φαινόμενα, όπως αυτό της παγκοσμιοποίησης, που σηματοδότησαν την αυγή του 21ου αιώνα, έδωσαν στο ντοκιμαντέρ δημιουργική ώθηση και νέες διεξόδους και προοπτικές, φέρνοντας το στο παγκόσμιο κινηματογραφικό προσκήνιο και καθιστώντας τη συγκυρία της δημιουργίας μιας διεθνούς εκδήλωσης για το χώρο εξαιρετικά πρόσφορη. Κάτι που, άλλωστε, αποδείχθηκε εμπράκτως από την μεγάλη και άμεση ανταπόκριση του κοινού (22.000 θεατές κατά μέσο όρο ετησίως) και την αθρόα συμμετοχή σημαντικών προσωπικοτήτων και επαγγελματιών του είδους από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Ένας από τους βασικούς στόχους του εμπνευστή και καλλιτεχνικού διευθυντή του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης - Εικόνες του 21ου αιώνα, Δημήτρη Εϊπίδη ήταν η οργάνωση ενός θεσμού διεθνούς κύρους και εμβέλειας που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως πλατφόρμα γόνιμης συνδιαλλαγής των καλλιτεχνών του χώρου και, παράλληλα, επαφής των Ελλήνων δημιουργών με τις καινούριες εξελίξεις στον οπτικοακουστικό τομέα και πληροφόρησης τους για τους τρόπους αξιοποίησης των μέσων που προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία. Το Pitching Forum που διοργανώνεται κάθε χρόνο σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Ντοκιμαντέρ (EDN) και το τμήμα της Αγοράς είναι δύο δραστηριότητες του φεστιβάλ που εργάζονται προς αυτήν την κατεύθυνση, συμβάλλοντας καθοριστικά στον εμπλουτισμό του θεσμού και την καθιέρωσή του σε πόλο έλξης για τους επαγγελματίες της κινηματογραφικής παραγωγής.

Η μεγαλύτερη πρόκληση, ωστόσο, που αντιμετώπισε το φεστιβάλ από τη στιγμή ήδη της σύλληψης του ήταν το ίδιο το αντικείμενο του: η απεικόνιση της πραγματικότητας. Σε μια εποχή που όλοι οι πολίτες του κόσμου έχουν �τουλάχιστον εν δυνάμει- εύκολη πρόσβαση σε μηχανισμούς παραγωγής εικόνας και μετάδοσης μηνυμάτων, ο ρόλος του ντοκιμαντέρ στο χώρο της παιδείας, της ενημέρωσης και της ψυχαγωγίας διαφαίνεται καταλυτικός. Οι εικόνες της κοινωνικής, ιστορικής, πολιτικής και, πάνω από όλα, ανθρώπινης πραγματικότητας του 21ου αιώνα που βρίσκονται στο επίκεντρο του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, άλλοτε συγκινούν ή προβληματίζουν, άλλοτε σοκάρουν ή διασκεδάζουν, πάντοτε όμως παραμένουν εφαλτήριο βήμα για περιπετειώδεις κινηματογραφικές αναζητήσεις. Οι εικόνες αυτές δίνουν ραντεβού κάθε Μάρτιο στη Θεσσαλονίκη, με ένα κοινό εναργές που επιζητά την σε βάθος ανάγνωση του ανθρώπινου τοπίου και την περιπλάνηση, κυριολεκτική ή μεταφορική, μέσα από την τέχνη του ντοκιμαντέρ.

TA BPABEIA TOY ΦEΣTIBAΛ NTOKIMANTEP

Τα βραβεία που απονέμονται στο 7ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης είναι τα εξής:

i. Δύο βραβεία που αφορούν σε ταινίες άνω των 45' (μία ελληνική και μία ξένη). Συνοδεύονται από το χρηματικό έπαθλο των 3.000 για την καθεμία

ii. Δύο βραβεία που αφορούν σε ταινίες κάτω των 45' (μία ελληνική και μία ξένη). Συνοδέυονται από το χρηματικό έπαθλο των 1.500 ευρώ για την καθεμία.

Για τα βραβεία Κοινού ελληνικής ταινίας

Για τα αντίστοιχα βραβεία Κοινού ξένης ταινίας διαγωνίζονται όλες οι ταινίες, εκτός από αυτές που παρουσιάζονται στα πλαίσια των αφιερωμάτων.

Επιπλέον, όπως είναι καθιερωμένο κάθε χρόνο, πρόκειται να απονεμηθούν τα βραβεία FIPRESCI σε Καλύτερο Ελληνικό και Καλύτερο Ξένο Ντοκιμαντέρ από την Διεθνή Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου σε μία ελληνική και μία ξένη ταινία. έχουν το δικαίωμα να διαγωνιστούν όλες οι ελληνικές ταινίες που πραγματοποιούν πρώτη δημόσια προβολή είτε παρουσιάζονται στο επίσημο πρόγραμμα ειτε στο Πανόραμα.

ΕΝΟΤΗΤΕΣ

Από την πρώτη χρονιά λειτουργίας του το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης � Εικόνες του 21ου Αιώνα έχει ως γνώμονα για τη διαμόρφωση του προγράμματος την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση του κοινού σε θέματα που απασχολούν την παγκόσμια κοινότητα. Στόχος του Φεστιβάλ είναι να ενεργοποιήσει τις συνειδήσεις των θεατών και να παίξει ενεργό ρόλο στην εναλλακτική ενημέρωση αλλά και την ψυχαγωγία τους, αναδεικνύοντας ζητήματα που τα Μέσα Ενημέρωσης βάζουν σε δεύτερη μοίρα και προκαλώντας ένα ζωντανό διάλογο.

Oι ενότητες που απαρτίζουν το πρόγραμμα του Φεστιβάλ Nτοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης - Eικόνες του 21ου Aιώνα περιστρέφονται κάθε χρόνο γύρω από έναν θεματικό άξονα, ο οποίος διαμορφώνεται με γνώμονα τα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα και την ανάδειξη αυτών.

Όψεις του Kόσμου

Ο βασικός κορμός του προγράμματος αποτελείται από ταινίες που αφορούν κυρίως σύγχρονα θέματα κοινωνικού και ιστορικού περιεχομένου - θέματα που ασχολούνται με την ανθρώπινη εμπειρία, όπως αυτή διαμορφώνεται από τις συνθήκες του κοινωνικού και πολιτικού γίγνεσθαι. Κινηματογραφιστές από κάθε γωνιά του πλανήτη συνεισφέρουν τη δική τους οπτική πλευρά για την πραγματικότητα που τους περιβάλλει και επηρεάζει, δημιουργώντας ένα πολυπολιτισμικό ψηφιακό απόψεων, εμπειριών και καταγγελιών. Στο σύνολό τους, αυτές οι ταινίες καλούν τον θεατή να αγκαλιάσει τις όψεις του κόσμου και να τις αποδεχτεί ως ακέραιο κομμάτι της δικής του πραγματικότητας.

H Kαταγραφή της Mνήμης

Οι ταινίες της ενότητας Η Καταγραφή της Μνήμης αφορούν γεγονότα και πρόσωπα που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της σύγχρονης πραγματικότητας και αποτελούν ζωντανό κομμάτι της ιστορίας. Πρόκειται για μια επιλογή από τολμηρές και διαφορετικές κινηματογραφικές προσεγγίσεις στην πάντα ριψοκίνδυνη και απαιτητική διαδικασία που εμπεριέχει η δημιουργία του ιστορικού κινηματογραφικού ντοκουμέντου, προσφέροντας έτσι ένα πολύπλευρο πορτρέτο της Ιστορίας. Βασικό μέλημά των ταινιών της ενότητας είναι η διερεύνηση της προσωπικής και συλλογικής μνήμης και του ολοένα και πιο σημαντικού ρόλου της στην εξερεύνηση και κατανόηση του παρελθόντος, άρα και του παρόντος.

Πορτρέτα: Aνθρώπινες Διαδρομές

O ανθρώπινος παράγοντας είναι το κυρίαρχο στοιχείο αυτής της θεματικής ενότητας όπου η ζωή, η καθημερινότητα, αλλά και οι πολλαπλές ιστορικές και πολιτισμικές διακυμάνσεις επηρεάζουν καθοριστικά την αφήγηση. Ιδιαίτερες προσωπικές ιστορίες που είτε ξεχωρίζουν από το σύνολο ως μονάδες είτε χρησιμοποιούν μεμονωμένα παραδείγματα ως όχημα για μια διείσδυση στον άγνωστο κόσμο μικρότερων κοινοτήτων ή μειονοτήτων.

Mικρές Aφηγήσεις

Mικρές προσωπικές ιστορίες που ξεχωρίζουν από την ιδιαιτερότητα των θεμάτων και τους τρόπους καταγραφής τους. Η ανθρωπιά που ξεπροβάλλει μέσα από αντίξοες ή ασυνήθιστες συνθήκες αγκαλιάζει σαν ομπρέλα τις ταινίες του τμήματος Μικρές Αφηγήσεις.

Κοινωνία και Περιβάλλον

Η σχέση του ανθρώπου με τη φύση, οι επιπτώσεις της ανθρώπινης επέμβασης στο περιβάλλον και το αντίτιμο που κατά συνέπεια «πληρώνει» η ανθρωπότητα, αποτελούν τον κύριο θεματικό άξονα του συγκεκριμένου τμήματος. Βασικός στόχος του είναι η ευαισθητοποίηση, όχι απλά ως προσωπικό καθήκον προς τη φύση, αλλά ως επιτακτική υποχρέωση απέναντι στους ίδιους μας τους εαυτούς.

Μουσική

Ένα ιδιαίτερα αγαπημένο και δημοφιλές τμήμα του προγράμματος του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης-Εικόνες του 21ου αιώνα είναι τα Μουσικά Ντοκιμαντέρ. Νέες μουσικές τάσεις, βιογραφίες μεγάλων δημιουργών, γνωστών και αφανών καλλιτεχνών, ανασκοπήσεις και αναλύσεις ξεχωριστών ειδών μουσικής, αλλά και συναυλίες, χαρτογραφούν την παγκόσμια μουσική σκηνή και προσκαλούν το κοινό κάθε χρόνο να την ανακαλύψει.

Ελληνικό Τμήμα

Το ολοένα αυξανόμενο ενδιαφέρον των ελλήνων δημιουργών αποδεικνύει πως το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης-Εικόνες του 21ου Αιώνα αποτελεί βασικό πόλο έλξης για την προβολή του έργου τους. Ταινίες με ευρεία θεματολογία, ταινίες που ολοκληρώνονται ως ανεξάρτητες παραγωγές, ταινίες που ενισχύονται από τους θεσμικούς φορείς χρηματοδότησης, ταινίες που παράγονται ή συγχρηματοδοτούνται από την κρατική κυρίως τηλεόραση, ταινίες καταξιωμένων αλλά και νέων ελλήνων κινηματογραφιστών, συγκεντρώνονται και βρίσκουν τον τόπο προβολής τους στη Θεσσαλονίκη.

Τα ελληνικά ντοκιμαντέρ, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, κατατάσσονται σε διαφορετικά τμήματα του Φεστιβάλ. Έτσι:

- Στα Τμήματα του Επίσημου Προγράμματος, μαζί με ντοκιμαντέρ από όλο τον κόσμο, επιλέγονται να προβληθούν ελληνικά ντοκιμαντέρ που δεν έχουν πραγματοποιήσει πριν από τη διεξαγωγή του Φεστιβάλ δημόσια προβολή στην Eλλάδα και την Kύπρο.

- Στο Ελληνικό Πανόραμα συμμετέχουν, επίσης κατόπιν επιλογής, ελληνικά ντοκιμαντέρ, τα οποία είτε έχουν ήδη προβληθεί σε άλλες διοργανώσεις, είτε έχουν διανεμηθεί εμπορικά

- Στα Τηλεοπτικά Πορτρέτα προβάλλονται ελληνικά ντοκιμαντέρ που εστιάζουν σε μεγάλες προσωπικότητες της Ελλάδας και προορίζονται για τηλεοπτική προβολή.

- Τέλος, στην Ανοιχτή Οθόνη, προβάλλονται τα ελληνικά ντοκιμαντέρ που έχουν υποβάλει αίτηση στο Φεστιβάλ και δεν εντάσσονται σε κάποια από τις προηγούμενες κατηγορίες.

ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ

Τα Aφιερώματα προβάλλουν κάθε χρόνο ταινίες από το έργο διακεκριμένων δημιουργών, διαφορετικών κινηματογραφικών καταβολών και τάσεων αλλά ίδιας προσήλωσης στην τέχνη του ντοκιμαντέρ. Εκτός από τις πλήρεις ρετροσπεκτίβες, πραγματοποιούνται και αφιερώματα - spotlights, τα οποία παρουσιάζουν συγκεκριμένες περιόδους από το έργο κάποιων σκηνοθετών.
Μεταξύ άλλων, στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης - Εικόνες του 21ου αιώνα έχουν πραγματοποιηθεί αφιερώματα για το έργο των Werner Herzog, Bruce Weber, Monika Treut, Joris Ivens, Johan van der Keuken, David & Albert Maysles, Pirjo Honkasalo, Stefan Jarl και Kim Longinotto.

ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

Το κύριο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Nτοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης - Εικόνες του 21ου Αιώνα διανθίζεται με παράλληλες εκδηλώσεις, οι οποίες αφενός συντελούν στην ανάπτυξη ενός γόνιμου διαλόγου των ανθρώπων του κινηματογράφου και των θεατών, με την ίδια την τέχνη του κινηματογράφου και τις άπειρες εκφάνσεις της και αφετέρου, βρίσκουν τους κοινούς τόπους της 7ης Τέχνης, με συγγενείς καλλιτεχνικές εκφράσεις, όπως τα εικαστικά και η μουσική.

PITCHING FORUM

Ξεχωριστή θέση στη διοργάνωση έχει το Pitching Forum, που διοργανώνεται από το Eυρωπαϊκό Δίκτυο Nτοκιμαντέρ (EDN) σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Nτοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης-Εικόνες του 21ου αιώνα. Ένα καθιερωμένο πλέον ετήσιο «διεθνές ραντεβού» στη Θεσσαλονίκη, το Pitching Forum δίνει την ευκαιρία στους Έλληνες επαγγελματίες του οπτικοακουστικού χώρου, να παρουσιάσουν και να προωθήσουν το έργο τους, σε τηλεοπτικούς σταθμούς της Ελλάδας, αλλά και του εξωτερικού. Οι συμμετέχοντες ενημερώνονται για την κίνηση των ντοκιμαντέρ στην αγορά της Δυτικής Ευρώπης και εκπαιδεύονται από επαγγελματίες του χώρου στην ανάπτυξη και σωστή παρουσίαση των projects τους στη διεθνή αγορά, ανάλογα με τις δυνατότητες της κάθε ταινίας.

Πρόκειται για ένα 5ήμερο πρόγραμμα, 21 επιλεγμένων προτάσεων ντοκιμαντέρ, τα οποία αναπτύσσονται, ξαναγράφονται και παρουσιάζονται εκ νέου. Τις πρώτες 3 μέρες πραγματοποιείται το εργαστήρι, όπου οι συμμετέχοντες δουλεύουν σε μικρές ομάδες με την καθοδήγηση έμπειρων tutors διεθνούς φήμης. Τις δυο τελευταίες μέρες πραγματοποιείται το Pitching Forum, κατά το οποίο οι Έλληνες παραγωγοί, με συναδέλφους τους, έχουν την ευκαιρία να παρουσιάσουν τις προτάσεις τους στους εκπροσώπους διεθνών και ελληνικών τηλεοπτικών σταθμών, σκοπεύοντας στην πώληση.

Με δεδομένη την εμπειρία των προηγούμενων ετών, η συνάντηση κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική για την ανάπτυξη συνεργασιών στον οπτικοακουστικό τομέα.

MASTERCLASSES - ΗΜΕΡΙΔΕΣ - ΑΝΟΙΧΤΕΣ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ- ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ

Σημαντικό κομμάτι των παράλληλων εκδηλώσεων, αποτελούν τα masterclasses, οι ημερίδες και οι ανοιχτές συζητήσεις, που φιλοξενούν σημαντικούς εκπρόσωπους της κινηματογραφικής τέχνης, οι οποίοι μοιράζονται με το κοινό τις γνώσεις και την πολύτιμη εμπειρία τους. Καταξιωμένοι, επιφανείς άνθρωποι του κινηματογράφου, εκφράζουν τις απόψεις τους, παραδίδουν μαθήματα κινηματογράφου και ζωής και ανταλλάσσουν γνώμες και ιδέες με το φεστιβαλικό κοινό και τους επαγγελματίες του κινηματογράφου.

ΚΟΥΒΕΝΤΙΑΖΟΝΤΑΣ

Παράλληλο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης - Εικόνες του 21ου Αιώνα , αποτελεί και το «Κουβεντιάζοντας», που στόχο έχει τη συνεύρεση, τη συναναστροφή και τη συζήτηση μεταξύ δημιουργών και άλλων ενδιαφερόμενων του κινηματογράφου (δημοσιογράφοι, αγοραστές κ.α). Το πρόγραμμα παρέχει ένα βήμα επικοινωνίας στους Έλληνες και ξένους δημιουργούς με στόχο τη διεύρυνση των συνόρων της δημιουργίας.

ΕΚΘΕΣΕΙΣ

Η εικαστική δραστηριότητα του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης - Εικόνες του 21ου Αιώνα αναδεικνύει τον κινηματογραφικό κορμό του Φεστιβάλ, μέσα από εκθέσεις, οι οποίες αποκαλύπτουν διαφορετικές διαστάσεις της κινηματογραφικής τέχνης.

ΣΥΝΑΥΛΙΕΣ

Με έναυσμα τον κινηματογράφο, το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης - Εικόνες του 21ου Αιώνα , φιλοξενεί συναυλίες και μουσικά δρώμενα, που καλούν το κοινό σε μελωδικά ταξίδια με οδηγό τις κινηματογραφικές μουσικές του χθες και του σήμερα, αλλά και νέους ήχους που βρίσκουν τις ρίζες τους στην 7η Τέχνη.