H κατανυκτική αφοσίωση του καταναλωτή

ΑΚΟΥΩ προσεκτικά. Ο Τάσος στο γραφείο λέει πως γνωστό σούπερ (ντούπερ) πολυκατάστημα που δεν μπορώ τώρα να γράψω το ονομά του, έκανε 21% αύξηση τζίρου από το Γενάρη ως Οκτώβρη. Ο Νίκος περιγράφει πόσες ώρες έκανε με το αυτοκίνητο να φτάσει στο συγκεκριμένο κέντρο μαζί το γιό του, και άλλες πόσες περιφερόταν ολίγον τι ως χάνος ανάμεσα σε πλήθος κόσμου και χαρούμενες αγιοβασιλίτσες. Διαβάζω παντού στα περιοδικά για τη στροφή του κόσμου σε αυτά τα τεράστια φροντισμένα πολυκαταστήματα- τούρτες, όπου χάνεις το μέτρο, ή μάλλον το μεταθέτεις σε ένα νέο όριο που δεν γνωρίζεις και δεν μπορείς να ψηλαφίσεις. Ομολογώ πως δεν έχω επισκεφθεί κανέναν από αυτούς του χώρους λατρείας του εμπορίου, ναούς μιας νέας κουλτούρας και θρησκείας που αφήνει πολλούς εκστατικούς.

ΕΧΩ μια δυσκολία με αυτούς τους χώρους και κυρίως με τη λογική τους, όπου ο όγκος, το μέγεθος, το πλήθος κυριαρχούν. Ούτως ή άλλως συχνά ενοχλούμαι ακόμη και στα σούπερ μάρκετ και απορώ όταν βλέπω υπνωτισμένους πελάτες που σπρώχνουν καρότσια να σταματούν σχεδόν εκστατικοί μπροστά στα ψυγεία με τα γάλατα σκανάροντας άφωνοι τα δεκάδες διαφορετικά μπουκάλια. Η φαντασμαγορία και το τρικ του lifestyle στραγγαλίζουν την άποψη και την πραγματική επιθυμία σε αυτό το διαρκές καταναλωτικό μπουρίνι με τις αστραπές εκπτωτικών κουπονιών και προσφορών.

ΟΣΟ περισσότερο αποπροσωποποιείται η κατανάλωση και γίνεται μηχανική επανάληψη σκηνών και προβολών (κυρίως προερχόμενων από τα μέσα ενημέρωσης), τόσο πιο ακούσιες και άσχετες με την πραγματική επιθυμία είναι οι επιλογές που κάνουμε. Θυμώνω όταν διαπιστώνω πως οδηγούμαι σε κάποιες αγορές (ακόμη και αν πρόκειται για μια απλή γραβιέρα ή ένα μπουκάλι γάλα) εξαιτίας του προσφερόμενου «πακέτου» και όχι της ουσίας. Είναι συνήθως οι περιπτώσεις που το προϊόν ταυτίζεται με μια εικόνα, με μια ιστορία καλής ζωής, που συνήθως είναι πλαστή. Οι παγίδες αυτές είναι σαφώς συχνότερες σε χώρους όπου το μέτρο έχει πλήρως διασταλθεί και παραμορφωθεί σχεδόν σε μια ψυχεδελική παραίσθηση.

ΜΕ ΤΗΝ ίδια πάνω κάτω λογική, δυσφορώ με την αδηφάγο και καταπιεστική τακτική του τεράστιου εμπορικού κέντρου που χωράει και προσφέρει τα πάντα. Κυρίως επειδή εξυπηρετεί και στηρίζεται σε μια λογική κοπαδιού, αυτιστικής και όχι επιλεκτικής μετακίνησης και αγοράς. Δεν με ενδιαφέρουν οι τιμές, οι προσφορές, τα ενδεχομένως εξαιρετικά προϊόντα που μπορώ να βρώ μόνο εκεί. Ποντάρω στην παραδοσιακή συνειδητή περιήγηση στα καταστήματα που φέρουν μνήμη και κώδικες απολύτως συμβατούς με την ζωή και την κουλτούρα που ως τώρα φέραμε. Προς μια καταναλωτική ανεξιθρησκεία που δεν θα μας μαρκάρει με κώδικες πρόσβασης και εξόδου.



Η ιδιοφυής μελαγχολία που αγαπήσαμε

Λίγοι είναι οι Ελληνες φωτογράφοι που έχουν τόσο αναγνωρίσιμο βλέμμα όσο ο Γιάννης Μπουρνιάς -σαν δακτυλικό αποτύπωμα. Είτε φωτογραφίζει πρόσωπα είτε editorials μόδας είτε στις πιο προσωπικές εικαστικές του αποτυπώσεις, η υπογραφή του φέρεται σε όλη τη διάσταση της φωτογραφίας, μια υπογραφή που έχει κυρίως σχέση με την ατμόσφαιρα.

Ετσι συμβαίνει και με τις φωτογραφίες του για το σημαντικό εικαστικό αφιέρωμα που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα για την Πηνελόπη Δέλτα. Ο Γιάννης Μπουρνιάς έφερε σε πρώτο πλάνο το μπλε μελάνι, είτε κυκλωτικό ως απόλυτος καταληψίας του χώρου είτε με τη ρέουσα μορφή και υφή του, πάνω σε ένα χέρι παραδομένο. Ενα φωτογραφικό δίπτυχο - υπόμνηση ευλαβική για τη δύναμη της γραφής.

-ΚΑΤΕΡΙΝΑ Ι. ΑΝΕΣΤΗ-